ALGEMEEN
Bij u is vast gesteld dat u een frozen shoulder (bevroren schouder) heeft. De schouder is pijnlijk (ontstekingsfase) en er is een bewegingsbeperking. De ontsteking speelt zich af in het kapsel van de schouder.
Ontstaan
Er zijn twee soorten frozen shoulders. Er is sprake van een primaire (idiopatische) frozen shoulder als er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen is voor de klachten. De klachten zijn spontaan ontstaan. Bij een secundaire frozen shoulder is er wel een aanwijsbare oorzaak. De meest voorkomende oorzaken van een secundaire frozen shoulder zijn een trauma of operatie aan de schouder.
De primaire frozen shoulder komt het meest voor bij vrouwen tussen het 40e en 65e levensjaar. Bijkomende risicofactoren zijn diabetes Mellitus (suikerziekte), schildklieraandoeningen en hart- en vaatklachten.
De verschijnselen bij een primaire- of secundaire frozen shoulder zijn vrijwel identiek.
Ontstaan
De primaire frozen shoulder komt het meest voor bij vrouwen tussen het 40e en 65e levensjaar. Bijkomende risicofactoren zijn diabetes Mellitus (suikerziekte), schildklieraandoeningen en hart- en vaatklachten.
De verschijnselen bij een primaire- of secundaire frozen shoulder zijn vrijwel identiek.
SYMPTOMEN
Een frozen shoulder ontwikkelt zich langzaam en doorloopt 3 fases.
De fase van bevriezen (freezing phase). De ontsteking van het gewrichtskapsel staat in deze fase op de voorgrond. Kenmerkend is dat de patiënt zeer vervelende pijn in de schouder krijgt, die constant aanwezig is. De pijn is meestal erger gedurende de nacht, vooral wanneer men op de schouder ligt. De pijn verergert bij gebruik van de arm, vooral bij plotselinge bewegingen. De pijn wordt vaak in de gehele schouder ervaren. Er kan uitstraling zijn naar de nek, de bovenarm, tussen de schouderbladen en de hand. In deze periode neemt de beweeglijkheid van de schouder af. Deze fase kan maanden aanhouden.
De bevroren fase (frozen phase). Tijdens deze fase vermindert de pijn bij bewegen. In rust en gedurende de nacht kan de pijn nog wel aanwezig zijn. De schouder is stijf en in beweging beperkt. Ook deze fase kan ook maanden duren.
De fase van ontdooien (thawing phase). De laatste fase van het ziekteproces kenmerkt zich door het langzame verbetering van de mobiliteit, met een afname van het ongemak dat men ervaart bij de uitvoering van algemeen dagelijkse levensverrichtingen. Uiteindelijk kan de functie volledig herstellen.
De totale duur van deze fasen kan wel tot aan drie jaar duren. Soms is het beloop echter sneller.
De fase van bevriezen (freezing phase). De ontsteking van het gewrichtskapsel staat in deze fase op de voorgrond. Kenmerkend is dat de patiënt zeer vervelende pijn in de schouder krijgt, die constant aanwezig is. De pijn is meestal erger gedurende de nacht, vooral wanneer men op de schouder ligt. De pijn verergert bij gebruik van de arm, vooral bij plotselinge bewegingen. De pijn wordt vaak in de gehele schouder ervaren. Er kan uitstraling zijn naar de nek, de bovenarm, tussen de schouderbladen en de hand. In deze periode neemt de beweeglijkheid van de schouder af. Deze fase kan maanden aanhouden.
De bevroren fase (frozen phase). Tijdens deze fase vermindert de pijn bij bewegen. In rust en gedurende de nacht kan de pijn nog wel aanwezig zijn. De schouder is stijf en in beweging beperkt. Ook deze fase kan ook maanden duren.
De fase van ontdooien (thawing phase). De laatste fase van het ziekteproces kenmerkt zich door het langzame verbetering van de mobiliteit, met een afname van het ongemak dat men ervaart bij de uitvoering van algemeen dagelijkse levensverrichtingen. Uiteindelijk kan de functie volledig herstellen.
De totale duur van deze fasen kan wel tot aan drie jaar duren. Soms is het beloop echter sneller.
DIAGNOSE
De diagnose wordt vrijwel altijd gesteld op basis van de anamnese en het lichamelijk onderzoek. Tijdens het lichamelijk onderzoek zal een behoorlijke bewegingsbeperking van het schoudergewricht gezien worden met name met betrekking tot de draaibewegingen (rotaties). Om uit te sluiten dat er echter geen andere problemen in de schouder een rol spelen, zal er röntgenfoto en een echo van de schouder worden gemaakt om dit uit te sluiten.
BEHANDELING
De behandeling van een frozen shoulder is in eerste instantie gericht op het verlichten van de pijn en het ongemak. In de ontstekingsfase kan een ontstekingsremmende injectie met corticosteroïden in het gewricht goede pijnverlichting geven. Vaak hebben patiënten al een injectie gekregen voordat ze bij ons komen, maar dat is meestal in de slijmbeurs geweest ( de ontsteking zit in het gewricht bij het kapsel, dus een injectie in de slijmbeurs helpt meestal onvoldoende of helemaal niet). Tijdens de overige fases is een actieve behandeling veelal niet aangewezen aangezien er dan vaak al minder pijn is en de termijn met minder ongemak gepaard gaat.
Hydrodilatatie ( zie ook bij behandelingen)
Dit is het oprekken van het gewrichtskapsel door een injectie met een zoutoplossing. Sinds vijf jaar voeren wij deze behandeling uit.
In onze ervaring heeft deze behandeling met name een vermindering van de pijnklachten tot gevolg, maar vaak ook een behoorlijke toename van de beweeglijkheid.
Fysiotherapie
Hoewel veel mensen naar de fysiotherapeut gaan voor een frozen shoulder raden wij actieve behandeling van de schouder niet aan.
Met name in de ontstekingsfase geeft dit meer pijnklachten. Fysiotherapie versneld het natuurlijke beloop niet en geeft geen vermindering van de pijnklachten.
Prognose
De prognose is gunstig. Echter het beloop is pijnlijk en langdurig. Het kan wel drie jaar duren voordat de fasen doorlopen zijn. De beweeglijkheid herstelt zich over het algemeen goed, tenzij er een oorzaak aan te wijzen is die de normale functie belemmert.
Literatuur: Diercks L. et al. 2004. Gentle thawing of the frozen shoulder: A prospective study of supervised neglect versus intensive physical therapy in seventy-seven patients with frozen shoulder syndrome followed up for two years. Journal of Shoulder and Elbow Surgery: 1058-2746
Hydrodilatatie ( zie ook bij behandelingen)
Dit is het oprekken van het gewrichtskapsel door een injectie met een zoutoplossing. Sinds vijf jaar voeren wij deze behandeling uit.
In onze ervaring heeft deze behandeling met name een vermindering van de pijnklachten tot gevolg, maar vaak ook een behoorlijke toename van de beweeglijkheid.
Fysiotherapie
Hoewel veel mensen naar de fysiotherapeut gaan voor een frozen shoulder raden wij actieve behandeling van de schouder niet aan.
Met name in de ontstekingsfase geeft dit meer pijnklachten. Fysiotherapie versneld het natuurlijke beloop niet en geeft geen vermindering van de pijnklachten.
Prognose
De prognose is gunstig. Echter het beloop is pijnlijk en langdurig. Het kan wel drie jaar duren voordat de fasen doorlopen zijn. De beweeglijkheid herstelt zich over het algemeen goed, tenzij er een oorzaak aan te wijzen is die de normale functie belemmert.
Literatuur: Diercks L. et al. 2004. Gentle thawing of the frozen shoulder: A prospective study of supervised neglect versus intensive physical therapy in seventy-seven patients with frozen shoulder syndrome followed up for two years. Journal of Shoulder and Elbow Surgery: 1058-2746
FAQ
Hoe weet ik zeker dat het een frozen shoulder is ?
Hoewel een frozen shoulder vaak als klinische diagnose gesteld wordt (door bijvoorbeeld huisarts of fysiotherapeut), weet je het eigenlijk pas echt zeker als je andere afwijkingen, zoals bijvoorbeeld slijtage, hebt uitgesloten.
Met behulp van een röntgenfoto en een echografie kan je goed andere afwijkingen uitsluiten, een MRI-scan is zelden nodig.
Moet ik nou wel of niet naar de fysiotherapeut ?
Hierover bestaat veel discussie. Wel is men het er in het algemeen over eens dat in de pijnlijke fase (ontstekingsfase), de schouder met rust gelaten moet worden, fysiotherapie in deze fase werkt meestal averechts en bezorgt de patiënt veel pijn en ongemak.
Hoewel een frozen shoulder vaak als klinische diagnose gesteld wordt (door bijvoorbeeld huisarts of fysiotherapeut), weet je het eigenlijk pas echt zeker als je andere afwijkingen, zoals bijvoorbeeld slijtage, hebt uitgesloten.
Met behulp van een röntgenfoto en een echografie kan je goed andere afwijkingen uitsluiten, een MRI-scan is zelden nodig.
Moet ik nou wel of niet naar de fysiotherapeut ?
Hierover bestaat veel discussie. Wel is men het er in het algemeen over eens dat in de pijnlijke fase (ontstekingsfase), de schouder met rust gelaten moet worden, fysiotherapie in deze fase werkt meestal averechts en bezorgt de patiënt veel pijn en ongemak.